Trong khuôn khổ Liên hoan phát thanh toàn quốc lần thứ 16 diễn ra tại tỉnh Thanh Hóa do VOV phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa tổ chức, từ ngày 12-14/7 sẽ diễn ra Chương trình “Giao lưu những người yêu nghệ thuật chèo toàn quốc lần thứ 9 năm 2024”.

NSND Văn Chương, Trưởng Ban Âm nhạc VOV3, Đài TNVN đã có những chia sẻ về mục đích, ý nghĩa của Chương trình “Giao lưu những người yêu nghệ thuật chèo toàn quốc lần thứ 9 năm 2024”.

NSND Văn Chương, Trưởng Ban Âm nhạc VOV3, Đài TNVN

PV: Thưa ông, tại Liên hoan phát thanh toàn quốc lần thứ 16 sẽ diễn ra “Giao lưu những người yêu nghệ thuật Chèo toàn quốc lần thứ 9 năm 2024”. So với những lần tổ chức trước, chương trình giao lưu lần này có ý nghĩa và quy mô như thế nào, thưa ông?

NSND Văn Chương: Năm nay là năm thứ 9 của Chương trình gặp gỡ giao lưu những người yêu nghệ thuật chèo toàn quốc. Năm nay được sự quan tâm của lãnh đạo Đài Tiếng nói Việt Nam, lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa, Ban âm nhạc VOV3 đã tổ chức một hoạt động bên lề Liên hoan Phát thanh toàn quốc, các nghệ sĩ rất phấn khởi so với những chương trình trước đây vì tiếp cận với sự kiện chính trị rất đặc biệt, được hát trên mảnh đất Thanh Hóa, bên lề của Liên hoan Phát thanh toàn quốc.

Chương trình năm nay rất đặc biệt là các nghệ sĩ rất vui mừng hơn so với tham gia những chương trình trước đó là được tiếp cận với một sự kiện chính trị rất đặc biệt diễn ra trong năm 2024. Họ được hát trên mảnh đất Thanh Hóa và là một hoạt động bên lề của Liên hoan phát thanh toàn quốc. Số lượng người năm nay tham gia tăng lên rất nhiều cũng làm cho Ban tổ chức phải nỗ lực rất nhiều trong việc chấm các tác phẩm tham gia để lựa chọn các tác phẩm đảm bảo được thời gian và tổ chức tốt các hoạt động.

PV: Qua mỗi lần tham gia giao lưu, các tác phẩm hát chèo đã dần có sự đổi mới về chất lượng. Tại chương trình giao lưu lần này điều đó được thể hiện cụ thể ra sao thưa ông?

NSND Văn Chương: Ban tổ chức Chương trình đã chọn ra được hơn 100 tiết mục đơn ca, song ca, tốp ca, những làn điệu chèo truyền thống những hoạt cảnh chèo, những bài hát chèo đặt lời mới ca ngợi Đảng, ca ngợi bác Hồ kính yêu, ca ngợi quê hương đất nước và có cả những bài hát ca ngợi ngành phát thanh. Điều đặc biệt nữa là năm nay lực lượng của các diễn viên không chuyên trong Câu lạc bộ những người yêu chèo toàn quốc có rất nhiều bạn trẻ, diễn viên trẻ đến từ mọi miền Tổ quốc tham gia.

Cũng phải nói một điều rất đáng yêu là những nghệ nhân, những diễn viên không chuyên này tự bỏ tiền ra ăn ở, đi lại và họ chỉ cần được hát được hát những làn điệu chèo truyền thống, được hát những bài hát chèo đặt lời mới tại các kỳ họ tổ chức, ngoài ra cũng có rất nhiều nghệ nhân, diễn viên không có tác phẩm được lựa chọn hoặc những người yêu mến chèo cũng sẵn sàng từ mọi miền Tổ quốc về với miền Bắc để tham gia với tư cách là khán giả, qua đó thỏa mãn tình yêu, niềm đam mê đối với nghệ thuật chèo. Số lượng người tham gia rất đông nên Ban tổ chức chọn lọc hơn 500 diễn viên tham gia với hơn 100 tiết mục.

Ảnh minh họa

PV: Chèo là một bộ môn nghệ thuật độc đáo, đặc sắc của Việt Nam nhưng hiện nay đang dần bị mai một. Qua các cuộc giao lưu như thế này sẽ có ý nghĩa như thế nào với công tác bảo tồn vốn Văn hóa Cổ truyền của Dân tộc, thưa ông?

NSND Văn Chương: Thật ra nghệ thuật chèo vẫn đang sống và đang hoạt động rất mạnh mẽ và tích cực. Tuy nhiên, trong những năm gần đây xu hướng của khán giả trẻ có phần phai nhạt với chèo để theo xu hướng của nhạc mới, nhạc thị trường, những nhạc soi động thậm chí có cả những âm nhạc ở nước ngoài cũng du nhập vào, đó cũng là cơ hội tốt để chúng ta có cơ hội giao lưu, tuy nhiên, giao lưu này cũng phải có sự chọn lọc.

Liên hoan phát thanh toàn quốc nói chung, hoạt động giao lưu những người yêu chèo toàn quốc bên lề của Liên hoan những người làm nghề chúng tôi rất phấn khởi, trong đó có cả sự biết ơn đối với những người họ đang tham gia vào hoạt động này, đó là những người nghệ nhân dân gian, diễn viên không chuyên không vì mục đích mưu sinh mà chỉ sống với đam mê nghệ thuật chèo.

Đây là hoạt động rất ý nghĩa, khi họ vừa bảo tồn nghệ thuật chèo trong nhân dân, vừa là những người đồng hành trong hoạt động và sáng tạo sản xuất ra những sản phẩm âm nhạc này nhưng cũng là người thụ hưởng. Điều đó vô cùng quý báu, chính điều này làm cho niềm đam mê của những người yêu chèo ngày càng tăng lên, những người nghệ sĩ chúng tôi rất phấn khởi và biết ơn họ.

PV: Cùng với các cuộc giao lưu như thế này, việc bảo tồn nghệ thuật hát chèo cũng đã và đang được VOV, trong đó nòng cốt là Ban Âm nhạc VOV3 thực hiện như thế nào, thưa ông?

NSND Văn Chương: Từ khi còn bé đi chăn bò, chăn trâu đã nghe trên loa phát thanh ở địa phương chương trình “30 phút dân ca và nhạc cổ truyền” của Đài tiếng nói Việt Nam, trong đó có hát chèo, đó là đặc sản mang tính truyền thống của Đài tiếng nói Việt Nam, đây và loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống, loại hình âm nhạc truyền thống của đất nước Việt Nam, một chặng đường dài bao nhiêu năm qua cho đến nay Đài TNVN vẫn giữ gìn đặc sản này, giữ gìn phát huy và không ngừng đổi mới.

Các chương trình dân ca của Phòng dân ca Ban Âm nhạc VOV3, trước đây chỉ có chương trình giới thiệu sau đây là các bài hát chèo, nhưng bây giờ chúng tôi phân tích các làn điệu chèo theo cung bậc tình cảm nào, vui hay buồn, hay hóm hỉnh, nhớ thương, hờn giận, hoặc bài hát chèo đặt lời mới thì ca ngợi Đảng, ca ngợi, bác Hồ, ca ngợi quê hương đất nước, tình cảm ơn nghĩa sinh thành với cha mẹ, ca ngợi những chiến sĩ nơi biên giới hải đảo, ca ngợi những đồng chí công an, cô giáo vùng cao vượt nghèo khó để mang cái chữ đến các em vùng cao.

Chúng tôi phân tích bài hát với các làn điệu, tính chất liệu và các chủ đề nội dung để thính giả nghe và hiểu sâu hơn làn điệu chèo, nghệ thuật văn hóa truyền thống, đó là cách làm mới. Gần đây trong chương trình của Ban Âm nhac còn có một chương trình “Đối thoại dân ca”, chương trình của soạn giả Mai Văn Lạng trả lời những mong muốn, thắc mắc nguyện vọng của thính giả.

Hoặc khán thính giả nghe Đài bảo: các anh chị ơi trên đài có bài hát chèo: “Nghe Bác đọc Tuyên ngôn” nghe hay lắm, hoặc là hát về Đại tướng Võ Nguyên Giáp “Người về nghe tiếng sóng ru” và tôi cũng hát bài hát này, cho tôi hát một đoạn bài hát này có được không? Đó là phát thanh đồng hành, người ta nghe và người ta hát những bài hát người ta nghe trên Đài, và chúng tôi sẽ mời người ta hát 1 đoạn trên Đài, chúng tôi luôn sáng tạo, đổi mới để cho các đặc sản dân ca và nhạc cổ truyền trên Đài nói chung và đặc sản chèo nói riêng làm cho khán giả không bao giờ quên “cánh sóng của VOV” có những đặc sản đó.

PV: Xin cảm ơn NSND Văn Chương!