Chùa Serey Tamon (còn gọi là chùa Tà Mơn) nằm ở ấp Đào Viên, xã Viên Bình, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng. Đây là một trong những ngôi chùa đẹp nhất ở tỉnh Sóc Trăng. Chùa Tà Mơn có kiến trúc tiêu biểu, đặc sắc của dân tộc Khmer.

Nhìn từ trên cao, ngôi chùa phủ một màu vàng rực rỡ, hoa văn ánh vàng tiêu biểu cho lối kiến trúc Khmer truyền thống. Từ những cây cột, khuôn cửa, nóc mái cho đến khoảng không chật hẹp của bất kỳ công trình hay bộ phận kiến trúc nào trong chùa đều được khắc, chạm, tô vẽ kỹ lưỡng. Hoa văn trang trí phong phú với hình thức phức tạp, phối hợp lẫn nhau: chạm chìm, chạm nổi trên gỗ, trên đá, đổ khuôn ximăng, tô đắp trực tiếp... tăng thêm vẻ đẹp lộng lẫy của ngôi chùa.

Cổng chùa Tà Mơn. Ảnh: Ngọc Anh

Cổng chùa là kiến trúc cổng nhất, trụ cột khối uy nghi, đồ sộ được bố trí 3 tháp thu nhỏ trên cổng, mang đậm nét kiến trúc Phật giáo Nam Tông. Hai bên cổng rào là hình tượng rắn Naga sơn son thiếp vàng uốn lượn được trang trí tinh xảo. Đi qua cổng là phần sân lễ rộng lớn có đặt thờ tượng Phật Thích Ca cao hơn 20 m, mô phỏng Phật Thích Ca cứu độ chúng sinh.

Bất cứ ai khi bước vào chùa đều choáng ngợp trước vẻ đẹp của chính điện, được xây dựng đồ sộ, nguy nga lộng lẫy như một cung điện. Mỗi khoảng trống của chính điện đều được tận dụng chế tác ra những hoa văn, hình tượng các con vật cực kỳ đẹp mắt. Trên đỉnh mỗi cột trong chính điện đều gắn tượng Krud (người chim), một nửa thân là chim, nửa là người hoặc là tiên nữ. Đi dọc theo dãy hành lang của chánh điện là những hàng cột dày đặc mà mỗi đầu cột đều có gắn tượng Krud trong tư thế đứng dang hai tay đỡ mái, trông rất khỏe khoắn, sinh động, thể hiện đậm chất kiến trúc điêu khắc truyền thống của bà con Khmer Nam Bộ.

Chính điện chùa Tà Mơn. Ảnh: Ngọc Anh

Thượng tọa Trần Văn Tha, trụ trì chùa Tà Mơn, cho biết: "Chính điện được xây lần này là lần thứ 5, trên diện tích 999 m2. Chính điện xây dựng theo kiến trúc cổ tân, nghĩa là vừa cổ vừa hiện đại. Cổ là mình giữ lại những nét kiến trúc hoa văn, họa tiết còn hiện đại là tận dụng mặt bằng, tận dụng nền dưới làm thêm 1 tầng hầm nữa để sử dụng cho sinh hoạt rộng rãi. Trước chính điện, trồng 2 cây tùng cho đẹp và mát mẻ. Tượng Phật Thích Ca cũng mới đắp xong hơn 1 năm, cao tính từ đất lên chừng 22 m, xây bằng xi măng, cốt thép. Tượng đó là Đức Phật tâm từ, hai bên là đệ tử thiên văn của Đức Phật."

Chùa Tà Mơn tọa lạc trong một khuôn viên rộng khoảng 3 ha. Để tri ơn gia đình thí chủ ông Kong Mơn (tức ông Tà Mơn) và bà Thị Tây cúng dường thửa đất để xây dựng chùa, người dân địa phương đặt tên chùa là chùa Tamon (tiếng Khmer) theo tiếng Việt là chùa Ông Mơn. Đến đời trụ trì cố Hòa thượng Indatthera Lâm Un, Trưởng Ban Giám luật tỉnh hội bổ sung thêm từ Serey do đó chùa có tên là chùa Serey Tamon cho đến nay và người dân quen gọi là chùa Tà Mơn.

Sư Lâm Điếp, ở chùa Tà Mơn, cho biết: "Chùa xây dựng năm 1615, cho đến nay trải qua 27 vị sư trụ trì. Vị sư trụ trì đầu tiên của chùa là ông Kong Kod, chính là em ruột ông Kong Mơn. Tượng ông Kong Mơn (Tà Mơn), người hiến đất xây dựng chùa đứng chính giữa chính điện, có 2 đệ tử đứng hai bên. Chính điện tu bổ, xây dựng năm 2013, khánh thành năm 2023. Nhà tăng cũng đang được xây dựng lại, cao 3 tầng. Nhà tăng để tổ chức các lễ phật giáo và các lễ theo phong tục tập quán của dân tộc Khmer. Giữa chùa có tượng Phật Thích Ca."

Tượng Phật Thích Ca ở chùa Tà Mơn. Ảnh: Ngọc Anh

Tới tham quan chùa Tà Mơn, chị Đỗ Thị Lan Anh, du khách Hà Nội, cảm nhận: "Tôi và các bạn đến tham quan chùa Tà Mơn thấy rất ấn tượng. Bởi vì chùa có quy mô hoành tráng. Tôi cũng đã đi nhiều chùa ở khu vực Đông Nam Á nhưng thấy chùa Tà Mơn không kém gì chùa của các nước mà tôi đi. Chùa Tà Mơn đẹp không kém các chùa của Myanmar hay các chùa bên Thái Lan. Nếu có dịp quay trở lại tỉnh Sóc Trăng, chắc chắn chúng tôi sẽ lựa chọn chùa Tà Mơn là địa điểm đi du lịch."

Cũng như các ngôi chùa Phật giáo Nam Tông Khmer, chùa Tà Mơn là nơi dạy học cho trẻ em dịp nghỉ hè. Ngoài việc dạy tiếng nói, chữ viết Khmer miễn phí, các sư còn giáo dục về nhân cách sống, đạo đức, lòng hiếu thảo... qua đó, giúp các em khôn lớn, trưởng thành sau này.

Đã có lịch sử hơn 400 năm hình thành và phát triển, chùa Tà Mơn là ngôi nhà chung, là điểm hành hương thu hút đông đảo phật tử gần xa. Chùa Tà Mơn cũng là một điểm đến hấp dẫn du khách mỗi khi có dịp tới du lịch ở tỉnh Sóc Trăng. Tới đây, ngoài việc tham quan, hành lễ, du khách cũng có thể khám phá, tìm hiểu về văn hóa và phong tục tập quán của đồng bào dân tộc Khmer.