អាស៊ានបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា
សន្និសិទ្ធរដ្ឋមន្ត្រីវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យាអាស៊ាន លើកទី១៤បានប្រព្រឹត្តទៅនៅ
ទីក្រុងហូជីមិញ(វៀតណាមនាចុងខែវិច្ចិកាកន្លងមក។ នេះគឺជាសន្និសិទ្ធប្រចាំឆ្នាំ
ដែលបានរៀបចំដោយប្តូរវេណនៅបណ្ដាប្រទេសក្នុងប្លុកអាស៊ានប៉ុន្តែសន្និសិទ្ធ
លើកនេះបានលើកឡើងកំរិត ដោយសារអាស៊ាន ឯក ភាពអនុវត្តន៏ការផ្ដើមគំ
និតជាមួយអាទិភាពសហប្រតិបត្តិការជាក់ស្ដែងក្នុងដំណាក់កាលថ្មី។ ដោយ ប្រធានបទ៖ “វិទ្យាសាស្ត បច្ចេកវិទ្យានិងការផ្ដើមគំនិត ដើម្បីអាស៊ាន១ក្រកួតប្រ
ជែងចីរភាពនិងធ្វើសមាហរណកម្ម “ សន្និសិទ្ធលើកនេះមិនគ្រាន់តែប្រមូលផ្តុំ
វាយតំលៃលទ្ធផលនៃកិច្ចសហប្រ តិបត្តិការលើវិស័យវិទ្យាសាស្ត្របច្ចេកវិទ្យា
រវាងបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន ក្នុងរយះពេលកន្លងទៅ ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងពិ
ភាក្សារអំពីផែនការធ្វើសកម្មភាពវិទ្យាសាស្ត្រនិងបច្ចេកវិទ្យារបស់អាស៊ានក្នុង ដំណាក់កាល ២០១២ - ២០១៧ ដោយមានកម្មវិធីអាទិភាពចំនួន៦ទៀតផង។
នៅទីនេះ ដំណាង នៃ បណ្ដាប្រទេសអាស៊ានបានប្រមូលផ្តុំពិផាក្សារអំពីបណ្ដា
បញ្ហា ដូចជា៖ សេដ្ឋកិច្ច Digital មធ្យោ បាយ ផ្សព្វផ្សាយមហាជន បណ្ដាញ
សង្គមសន្តិសុខស្បៀងអាហារលៗ។ សាស្ត្រាចារ Low teck Seng នាយក ចាត់ចែងអង្គការវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងស្រាវជ្រាវ សឹង្ហបុរី អោយដឹងថា៖
"យើងខ្ញុំសុទ្ធ តែសង្កេតឃើញថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យវិទ្យា
សាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យាគឺសំខាន់ណាស់។ យើង ខ្ញុំមាន កម្មវិធីអាទិភាព
ចំនួន៦ ដែលទាមទាអោយបណ្ដាប្រទេសត្រូវសហ ប្រតិបត្តិការ ជាមួយ
គ្នា។ សឹង្ហបុរីជានិច្ចកាលត្រៀម ខ្លួនជាស្រេចបើកទូលាយទំនាក់ទំនង
ជាមួយ បណ្ដាប្រទេសក្នុងដំបន់។"
សន្និសិទ្ធលើកនេះក៏អនុម័ត្តលើផែនការសហប្រតិបត្តិការជាក់ស្ដែងផង
ដែរ តាមនោះ ដំណាក់កាល ២០១២-២០១៧ អាស៊ាននឹងអនុវត្តន៏កម្មវិ
ធីអាទិភាព១ចំនួនក្នុងដំបន់ ដូចជា៖បញ្ហាសន្តិសុខស្បៀងអាហារនឹង
បានអនុវត្តន៏ដល់ឆ្នាំ២០១៣ ប្រព័ន្ធព្រមានជាមុនសំដៅកាត់បន្ថយ
គ្រោះធម្មជាតិ ជាដើម។
ឆ្លើយសម្ភាសន៏ជាមួយអ្នកយកព័តមាននៃវិទ្យុសំលេងវៀតណាម
បន្ទាប់ពីសន្និសិទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវិទ្យាសាស្ត្រ និង បច្ចេកវិទ្យាវៀតណាម
Nguyen Quan បានអោយដឹងថា៖ ការលំបាក់បំផុតក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ
និងអភិវឌ្ឈន៏វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យារបស់អាស៊ាន នាសព្វថ្ងៃគឺកំរិតអភិវឌ្ឈន៏
របស់ប្រទេសចំនួន១០ ក្នុងដំបន់ខុសគ្នាខ្លាំងណាស់។ដូច្នេះក្នុង ដំណើ
ការស្រាវជ្រាវកសាងភារកិច្ច រួមមិនទាន់ទទួលបានការស្រុះចិត្តគំនិតខ្ពស់
ទេ។ ប៉ុន្តែ បណ្ដាប្រទេស អាស៊ាន មាន ឆន្ទះ១ ចំណងមិត្តភាពសហប្រតិ
បត្តិការនិងមានការស្រុះចិត្តគំនិតពីថ្នាក់ដឹកនាំខ្ពស់បំផុត។ ហេតុ ដូច្នេះការ ជ្រើសរើសខ្លឹមសារអាទិភាពសហប្រតិបត្តិការចំនួន៦ដើម្បីស្រាវជ្រាវអនុវត្តន៏
កំពុងជាការ យក ចិត្ត ទុកដាក់រួមរបស់ប្រទេសជាសមាជិកនានា ដូចជាការ
ប្រែប្រួលអាកាសធាតុ… ក្នុងការស្រាវជា្រវព្រមាន ជាមុនរអំពីរការរញ្ជួយដី
រលកយក្ស អភិវឌ្ឍន៌ក្នុងកសិកម្ម…លៗ។ រដ្ឋមន្រ្តី Nguyễn Quân បានពិនិត្យថា៖"បណ្តាប្រទេសអាស៊ានមានប្រៀបខ្លាំងអំពីវិទ្យាសាស្រ្តបចេ្ចកវិទ្យា
អាចសហការជាមួយគ្នា។បណ្តាប្រទេសមានកម្រិតអភិវឌ្ឍន៌ខ្ពស់អាច
ជួយឧបត្ថម្ភដល់បណ្តាប្រទេសមានកម្រិតអភិវឌ្ឍន៌មធ្យម។ ក្នុងរយៈ
ពេលថ្មីៗនេះប្រទេសអាស៊ាន មួយ ចំនួន បានមានការអភិវឌ្ឍន៌យ៉ាង
លឿន ទទួលបានកម្រិតខ្ពស់។ដូច្នេះ យើង ខ្ញុំចាត់ទុកថា អនាគតរបស់
អាស៊ាន អំពីបចេ្ចកវិទ្យា វិទ្យាសាស្រ្ត គឺធំធេងណាស់ និង បណ្តាប្រទេស
នេះគប្បីសហការជាមួយគ្នា ដើម្បីធ្វើអាជីវកម្មអោយអស់ពីសក្តានុភាព
សំដៅ បំរើប្រទេសជាសមាជិកនីមួយៗ"។ក្នុងសម័យសេដ្ឋកិច្ចបញ្ញានា
សព្វថ្ងៃ វិទ្យាសាស្រ្តបចេ្ចកវិទ្យា គឺជាវិស័យ មួយក្នុងចំណោមវិស័យសហ
ប្រតិបត្តិការសំខាន់ របស់អាស៊ាន គឺជាកត្តាជួយបង្កើត ឧត្តមភាពប្រកួត
ប្រជែងអំពីសេដ្ឋកិច្ច ធានាកំណើនចីរ ភាពក៏ដូចជា លើកកំពស់សមត្ថភាព
របស់អាស៊ាន ក្នុងការទប់ទល់នឹងការប្រែប្រួល អាកាសធាតុ សកលលោក។
បណ្តា លទ្ធផលដែលទទួលបានក្នុងសន្និសិទ្ធលើកនេះ បានអះអាងជាថ្មីម្តង់
ទៀត នូវ ការបេ្តជ្ញាចិត្ត បង្កើន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ ឆ្ពោះទៅកសាង
សហគមនៃ បណ្តាប្រទេស អា ស៊ាន ដោយផ្អែកលើសសរស្នូល ៣គឺ
នយោបាយ សន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមកិច្ច នាឆ្នាំ ២០១៥៕