ເພື່ອກະກຽມໃຫ້ແກ່ພິທີບູຊາເປີດປະຕູປ່າ, ບັນດາຄອບຄົວໃນບ້ານ ແຈ່ງ ຕ້ອງເຮັດອະນາໄມມ້ຽນມັດເຮືອນຊານ, ຈັດແຕ່ງຮ້ານບູຊາບັນພະບຸລຸດກ່ອນມື້ເຮັດພິທີ ແລະ ເລືອກເອົາຊຸດອາພອນປະຈຳເຜົ່າທີ່ງາມກວ່າໝູ່ມານຸ່ງເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມພິທີ.

        ພິທີເປີດປະຕູປ່າ ມີ 2 ພາກສ່ວນຄື: ພາກສ່ວນພິທີກຳ ແລະ ພາກສ່ວນງານບຸນ, ຕາມປົກກະຕິແມ່ນໄດ້ຈັດຂຶ້ນຢູ່ເຂດປ່າຫວງຫ້າມຂອງໝູ່ບ້ານ ໃນໂອກາດຕົ້ນລະດູບານໃໝ່ວຽນມາຂອງແຕ່ລະປີ. ເປີດສາກແມ່ນພິທີບູຊາຕົ້ນໄມ້ທີ່ເປັນພໍ່ ແລະ ເປັນແມ່. ໝໍເຢົາ ຂໍອະນຸຍາດເທວະດາ, ເຈົ້າກົກໄມ້, ບັນພະບຸລຸດ, ມື້ນີ້ແມ່ນມື້ສັນວັນດີ ປະຊາຊົນໃນໝູ່ບ້ານມີ ຊີ້ນ, ເຫຼົ້າ, ດອກໄມ້ທູບທຽນ ມາຖະຫວາຍໃຫ້ບັນດາເທວະດາຟ້າແຖນເຈົ້າປ່າເຈົ້າເຂົາເພື່ອເປີດປະຕູປ່າ.

ຊາວໜຸ່ມ, ຍິງສາວ ກະກຽມພາເຄື່ອງບູຊາເຈົ້າປ່າເຈົ້າເຂົາ (ພາບ:dulichsapa365.vn)

ໝໍເຢົາ ນຸ່ງຊຸດໂສ້ງເສື້ອແຂນ, ຂາຍາວສີເຫຼືອງ, ຢູ່ຜືນເສື້ອມີລວດລາຍຂອງຊົນເຜົ່າ ຢ້າວ, ຫົວໃສ່ໝວກທີ່ມີຮູບແຕ້ມໂຕເສືອແມ່ນຜູ້ນຳໜ້າຄະນະໄປເຮັດພິທີ. ໄປຕາມຫຼັງແມ່ນຄະນະປະຊາຊົນໃນໝູ່ບ້ານ ຍໍເຄື່ອງຂອງພາເຂົ້າໜຽວ, ໄກ່, ເຫຼົ້າ, ເຂົ້າໜົມ……ທີ່ໄດ້ກຽມໄວ້ກ່ອນມື້ເຮັດພິທີ. ພໍ່ເຖົ້າ ຈ້ຽວຕ໊ຽນເຮືອງ, ໝໍເຢົາຂອງບ້ານ ແຈ່ງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:

        “ເຈົ້າກົກໄມ້ ແມ່ນບັນພະບຸລຸດຂອງໝູ່ບ້ານ. ແຕ່ລະຄອບຄົວໃນໝູ່ບ້ານ ຈະມີຜູ້ຫນຶ່ງທີ່ມີອາຍຸສູງກວ່າໝູ່ ແລະ ຜູ້ນີ້ ພາຍຫຼັງເສຍຊີວິດ ກໍຈະນຳມາຢູ່ໃນກົກໄມ້ນັ້ນ ເພື່ອບູຊາ ແລະ ພ້ອມກັນດົນບັນດານໃຫ້ທັງໝູ່ບ້ານຂອງຕົນ ມີຄວາມອີ່ມໜຳສຳລານ, ດິນຟ້າອາກາດເອື້ອອຳນວຍຄວາມສະດວກ. ເມື່ອເຮັດພິທີນີ້ ໄດ້ເປັນການກ່າວເຕືອນໃຫ້ປະຊາຊົນໃນໝູ່ບ້ານ ຕ້ອງຄະລຳແຕ່ 5 – 7 ມື້ ບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ຜູ້ໃດເຂົ້າໄປຕັດໄມ້ທຳລາຍປ່າ ”.

        ເຄື່ອງຂອງບູຊາແມ່ນໄດ້ແຫ່ນຳໄປໄວ້ຢູ່ກ້ອງກົກໄມ້ໃຫຍ່ 2 ກົກ ທີ່ມີອາຍຸຫຼາຍປີ ຢູ່ເຂດປ່າຫວງຫ້າມຂອງໝູ່ບ້ານ. ໝໍເຢົາ ຍໍບັນດາພາເຄື່ອງບູຊາຂຶ້ນເທິງຫົວບັນດາຊາວໜຸ່ມ, ຍິງສາຍທີ່ໜຸ່ມແໜ້ນ ສຸພາບຮຽບຮ້ອຍ ແລ້ວນຳໄປວາງໄວ້ຢູ່ຫໍຕໍ່ໜ້າກົກໄມ້. ໂດຍຕາງໜ້າໃຫ້ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນໃນໝູ່ບ້ານ, ໝໍເຢົາ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນເຮັດພິທີບູຊາດ້ວຍບັນດາບົດພາວະນາທີ່ມີເນື້ອໃນຂໍໃຫ້ເຈົ້າປ່າ,ເຈົ້າເຂົາປົກປ້ອງຊ່ວຍເຫຼືອປະຊາຊົນໃນໝູ່ບ້ານດິນຟ້າອາກາດເອື້ອອຳນວຍຄວາມສະດວກ ຕະຫຼອດປີ, ຄອບຄົວໃດກໍມີຊີວິດອີ່ມໜຳສຳລານສົມບູນພູນສຸກ.

ດ້ວຍຄວາມເຂົ້າໃຈຢ່າງເລິກເຊິ່ງກ່ຽວກັບພິທີເປີດປະຕູປ່າຂອງຊົນເຜົ່າຕົນ, ພໍ່ເຖົ້າ ຈ້ຽວຕ໊ຽນບ໋າວ, ຢູ່ບ້ານ ແຈ່ງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:

        “ປ່າມີຄວາມສຳຄັນທີ່ສຸດ, ປ່າມີຜົນປະໂຫຍດຫຼາຍຢ່າງທີ່ສຸດ, ມີຕົ້ນໄມ້ໃບຫຍ້າ ເພື່ອປົກປັກຮັກສາແຫຼ່ງນ້ຳ, ຕ້ານການເຊາະເຈື່ອນ, ເກັບກູ້ເອົາໄມ້.  ຕາມຮີດຄອງປະເພນີຂອງບ້ານແລ້ວ  3 ປີ ແມ່ນບູຊາປ່າເທື່ອໜຶ່ງ. ພວກຂ້າພະເຈົ້າເຮັດພິທີເປີດປະຕູປ່າ, ພິທີບູຊາຖະຫວາຍບັນດາເທວະດາຟ້າແຖນ, ເຈົ້າປ່າ, ເຈົ້າເຂົາ, ເຈົ້າແມ່ນ້ຳລຳເຊ… ພາວະນາຂໍດົນບັນດານໃຫ້ປະຊາຊົນມີຊີວິດອີ່ມໜຳສຳລານສົມບູນພູນສຸກ”.

ພິທີບູຊາເປີດປະຕູປ່າຂອງຊາວເຜົ່າຢ້າວຢູ່ແຂວງລາວກາຍ (ພາບ:dulichsapa365.vn)

ຫຼັງຈາກສຳເລັດພິທີກຳແລ້ວ, ປະຊາຊົນໃນໝູ່ບ້ານພ້ອມກັນເຊັນຄຳໝັ້ນສັນຍາໃນການປົກປັກຮັກສາປ່າ, ປູກຕົ້ນໄມ້ສີຂຽວຢູ່ຕາມຮົ້ວສວນ, ເປັນພູໃຫ້ຫຼາຍ ແລະ ພ້ອມກັນຮັບປະທານອາຫານ. ນອກຈາກ ເຫຼົ້າ, ຊີ້ນທີ່ນຳໄປຖະຫວາຍແລ້ວ, ແຕ່ລະຄອບຄົວກໍລ້ວນແຕ່ຖືເອົາເຄື່ອງຢູ່ຂອງກິນ ແລະ ເຄື່ອງດື່ມໄປປະກອບສ່ວນນຳກັນຕື່ມອີກ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນໃນໝູ່ບ້ານ ກໍພ້ອມກັນເຂົ້າຮ່ວມການລະຫຼິ້ນພື້ນເມືອງທີ່ເຂັ້ມຂົ້ນໄປດ້ວຍສີສັນຊົນເຜົ່າຄື: ປິດຕາຈັບແບ້, ໂຍນໝາກຄອນ, ຂີ່ຊິງຊ້າ, ຍູ້ໄມ້, ຟ້ອນໄມ້, ຍິງທະນູ, ຂັບກ້ຽວກັນ. ພໍ່ເຖົ້າ ຈ້ຽວຕ໊ຽນບ໋າວ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ຍ້ອນມີ ພິທີເປີດປະຕູປ່າ, ສະນັ້ນ ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນຈຶ່ງມີຄວາມເຊື່ອໝັ້ນໃນອະນາຄົດອັນດີງາມ ແລະ ມີຄວາມສະດວກການທຳມາຫາກິນຕື່ມອີກ.

        “ພາຍຫຼັງທີ່ເຮັດພິທີບູຊາເຈົ້າປ່າເຈົ້າເຂົາໃນແຕ່ລະເທື່ອແລ້ວ, ແຕ່ລະຄົນກໍມີສະຕິກ່ຽວກັບຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຕົນໃນການປົກປັກຮັກສາປ່າ, ຍົກສູງສະຕິໃນການປົກປັກຮັກສາປ່າ ແລະ ແຫຼ່ງນ້ຳ, ບໍ່ມີສະພາບການນຳໃຊ້ແຫຼ່ງນ້ຳທີ່ບໍ່ເໝາະສົມ, ປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມນັບມື້ນັບສະອາດກວ່າເກົ່າ”.

        ພິທີເປີດປະຕູປ່າຂອງພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນໃນໝູ່ບ້ານ ແຈ່ງ, ຕາແສງ ຊວນຢາວ, ເມືອງ ບ໋າວຖັງ, ແຂວງ ລ່າວກາຍ ແມ່ນພິທີກຳດ້ານກະສິກຳແບບດັ້ງເດີມທີ່ມີລັກສະນະເປັນໝູ່ຄະນະ, ວົງຄະນະຍາດ ແລະ ເພີ່ມທະວີຄວາມຜູກພັນໃນວົງຄະນະຍາດ. ມາຮອດປັດຈຸບັນ, ພິທີເປີດປະຕູປ່າຂອງພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນຊາວເຜົ່າ ຢ້າວ ຍັງຄົງໄດ້ຮັບການຮັກສາ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍ.

        ປັດຈຸບັນ, ຫຼາຍໝູ່ບ້ານຂອງພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າຢູ່ ລ່າວກາຍ ມີເຂດປ່າຫວງຫ້າມ. ປ່າຫວງຫ້າມ ແມ່ນເຂດປ່າລວມຂອງທັງໝູ່ບ້ານ, ທຸກຄົນລ້ວນແຕ່ຕ້ອງມີສະຕິຕື່ນຕົວໃນການປົກປັກຮັກສາ, ບໍ່ຕັດໄມ້ທຳລາຍປ່າ. ເລື່ອງສ້າງເຂດປ່າຫວງຫ້າມນັ້ນ ໄດ້ນຳມາເຊິ່ງທັງຄຸນຄ່າກ່ຽວກັບຊີວະພາບ ທັງມີຄວາມໝາຍໃນການສຶກສາອົບຮົມໃຫ້ລຸ້ນລູກລຸ້ນຫຼານ ໄດ້ຮູ້ຈັກເຖິງ ແລະ ຮັກສາຮີດຄອງປະເພນີຂອງບັນພະບຸລຸດ, ປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ, ມຸ່ງໄປສູ່ຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ອີ່ມໜຳສຳລານສົມບູນພູນສຸກ.