Luật sư Huyền Thu, Văn phòng Luật sư Nguyễn Hưng Quang và Cộng sự thông tin về Hướng dẫn cụ thể về trách nhiệm khấu trừ, nộp thuế của nhà quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử, nền tảng số.

Hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) đã và đang trở thành lĩnh vực có ảnh hưởng quan trọng đến sự tăng trưởng kinh tế của các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Nhằm nâng cao công tác quản lý thuế và tạo nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội qua việc mở rộng cơ sở thu thuế, chống thất thu thuế, Quốc hội đã có một số điều chỉnh Luật Quản lý thuế 2019 liên quan đến hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT, nền tảng số tại Luật số 56/2024/QH15 ngày 29/11/2024 sửa đổi, bổ sung một số điều của 09 Luật. Theo đó, từ ngày 01/04/2025, tổ chức là nhà quản lý sàn giao dịch TMĐT, nhà quản lý nền tảng số có chức năng thanh toán (bao gồm cả tổ chức trong nước và nước ngoài) và các tổ chức có hoạt động kinh tế số khác theo quy định của Chính phủ phải thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế đã khấu trừ cho hộ kinh doanh, cá nhân có hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT, nền tảng số của mình.

Nhằm hướng dẫn cụ thể hơn nội dung này, Bộ Tài chính đang xây dựng và lấy ý kiến góp ý đối với Dự thảo Nghị định quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT và nền tảng số của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (tính đến ngày 28/02/2025). Dự thảo Nghị định quy định cụ thể trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế thay của các tổ chức là nhà quản lý sàn giao dịch TMĐT, nhà quản lý nền tảng số có chức năng thanh toán và các tổ chức có hoạt động kinh tế số khác (tổ chức quản lý nền tảng TMĐT thuộc đối tượng khấu trừ, nộp thuế thay), bao gồm các nội dung như phạm vi khấu trừ và nộp thuế thay; thời điểm thực hiện khấu trừ, xác định số thuế phải khấu trừ thuế; cách thức kê khai và nộp số thuế đã khấu trừ... Dưới đây là một số phân tích cụ thể liên quan đến các nội dung này:

Thứ nhất, về phạm vi khấu trừ và nộp thuế thay, Dự thảo Nghị định quy định tổ chức quản lý nền tảng TMĐT trong và ngoài nước thuộc đối tượng khấu trừ, nộp thuế thay (bao gồm chủ sở hữu trực tiếp quản lý nền tảng TMĐT hoặc người được ủy quyền quản lý nền tảng TMĐT) thực hiện khấu trừ và nộp thay thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân cho hộ kinh doanh, cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú (tại Việt Nam) có hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT, nền tảng số, hoạt động kinh tế số khác (nền tảng TMĐT), cụ thể:

Với thuế giá trị gia tăng: Thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay số thuế giá trị gia tăng phải nộp theo quy định của pháp luật thuế giá trị gia tăng đối với mỗi giao dịch cung cấp hàng hóa, dịch vụ phát sinh doanh thu ở trong nước của cả hộ, cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT;

Với thuế thu nhập cá nhân: Thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay số thuế thu nhập cá nhân phải nộp theo quy định của pháp luật thuế thu nhập cá nhân đối với mỗi giao dịch cung cấp hàng hóa, dịch vụ phát sinh doanh thu ở trong và ngoài nước của hộ kinh doanh, cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT và mỗi giao dịch cung cấp hàng hóa, dịch vụ phát sinh doanh thu trong nước của cá nhân không cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT.

Thứ hai, về thời điểm thực hiện khấu trừ, xác định số thuế phải khấu trừ thuế, Dự thảo Nghị định quy định các tổ chức quản lý nền tảng TMĐT trong và ngoài nước thuộc đối tượng khấu trừ, nộp thuế thay phải thực hiện khấu trừ thuế trước khi chuyển tiền thanh toán từ người mua đến hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Đồng thời, việc xác định số thuế khấu trừ sẽ dựa trên tỷ lệ phần trăm (%) trên doanh thu của mỗi giao dịch được hoàn tất. Theo Dự thảo Nghị định, với cả hộ, cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT, tỷ lệ thuế giá trị gia tăng áp dụng cho hàng hóa là 1%, đối với dịch vụ là 5%, và đối với vận tải hoặc dịch vụ gắn với hàng hóa là 3%. Về thuế thu nhập cá nhân, cá nhân cư trú phải chịu mức thuế 0,5% đối với hàng hóa, 2% đối với dịch vụ và 1,5% đối với vận tải hoặc dịch vụ gắn với hàng hóa; trong khi đó, cá nhân không cư trú sẽ phải chịu mức thuế lần lượt là 1%, 5% và 2% cho các loại hình kinh doanh tương ứng.

Thứ ba, về cách thức kê khai thuế, Dự thảo Nghị định quy định các tổ chức quản lý nền tảng TMĐT sẽ thực hiện kê khai số thuế khấu trừ theo tháng theo quy định của pháp luật quản lý thuế. Các tổ chức trong nước sẽ được cấp mã số thuế riêng (mã số thuế 10 chữ số) để kê khai và nộp thay số thuế đã khấu trừ. Đối với tổ chức quản lý nền tảng TMĐT ở nước ngoài, mã số thuế 10 chữ số sẽ được cấp tương tự như quy định dành cho nhà cung cấp nước ngoài. Bên cạnh đó, Dự thảo Nghị định cũng quy định về thành phần hồ sơ, cách kê khai và nộp số thuế khấu trừ. Dự thảo Nghị định cũng đặt ra một số trách nhiệm khác như các quản lý nền tảng TMĐT cũng phải đăng ký sử dụng chứng từ khấu trừ thuế điện tử, cấp chứng từ khấu trừ thuế cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh theo phương thức điện tử, đồng thời lưu giữ dữ liệu giao dịch kinh doanh theo quy định của pháp luật quản lý thuế...

Ngoài ra, Dự thảo Nghị định cũng quy định về việc kê khai, nộp thuế của hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh có hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT nhưng không thuộc đối tượng khấu trừ, nộp thuế thay (các nền tảng TMĐT, nền tảng số không có chức năng thanh toán). Theo đó, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh không thuộc đối tượng được khấu trừ, nộp thuế thay sẽ trực tiếp kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và các khoản thu khác. Việc kê khai thuế có thể được thực hiện theo tháng hoặc theo từng lần phát sinh, tùy thuộc vào hình thức và tần suất kinh doanh thông qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.

Nghị định quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT, nền tảng số của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sau khi được ban hành sẽ góp phần tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng giữa các loại hình kinh doanh truyền thống và kinh doanh TMĐT, kinh doanh trên nền tảng số, đồng thời nâng cao chất lượng quản lý nhà nước trong bối cảnh kinh doanh TMĐT và nền tảng số ngày càng phát triển. Nghị định này dự kiến sẽ có tác động mạnh mẽ đến các tổ chức là nhà quản lý sàn giao dịch TMĐT, tổ chức là nhà quản lý nền tảng số có chức năng thanh toán và các tổ chức có hoạt động kinh tế số khác. Vì vậy, các tổ chức này nên nghiên cứu nội dung Dự thảo Nghị định và những cập nhật, thay đổi (nếu có) để đảm bảo tuân thủ pháp luật khi quy định về trách nhiệm về khấu trừ, nộp thuế thay cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có hiệu lực.