(VOV5) - Chúng ta phải truyền dạy cho hết thế hệ này đến thế hệ khác, và phải thường xuyên thắp lửa để nghệ thuật truyền thống của Việt Nam không bị mai một.
Chiều 7/3, tại Hà Nội, Hội Bảo vệ quyền của nghệ sĩ biểu diễn âm nhạc Việt Nam (APPA) chính thức ra mắt Trung tâm Bảo tồn Nghệ thuật Biểu diễn Truyền thống Việt Nam. Là đơn vị thành viên của Hội Bảo vệ quyền của nghệ sĩ biểu diễn âm nhạc Việt Nam, mục tiêu của Trung tâm là tổ chức nghiên cứu khoa học, thúc đẩy tuyên truyền văn hóa nghệ thuật, phát triển con người và tăng cường liên kết xã hội để bảo tồn nghệ thuật truyền thống trong bối cảnh hiện đại. Đặc biệt, Trong Ban lãnh đạo của Trung tâm có sự tham gia của các kiều bào đang sống và làm việc ở nước ngoài: ông Phạm Gia Hậu – Chủ tịch Hội Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam tại Cộng hòa Séc, Trưởng ban Văn hóa Văn nghệ Liên hiệp Hội người Việt Nam tại châu Âu (phụ trách các chương trình tại châu Âu); ông Phạm Đình Thương – Chủ tịch Hội Người Việt tỉnh Saitama, Nhật Bản (phụ trách các chương trình tại châu Á).
 Ông Phạm Gia Hậu (bên phải) trong tà áo dài Việt Nam |
Nhân dịp này, phóng viên Đài TNVN phỏng vấn ông Phạm Gia Hậu về những kế hoạch, dự định phát huy nghệ thuật truyền thống của Việt Nam nơi xa xứ.
Nghe âm thanh phỏng vấn tại đây:
PV: Thưa ông, tại Châu Âu, nghệ thuật biểu diễn truyền thống đã được cộng đồng quan tâm như thế nào? Đâu là cái khó để phát triển nghệ thuật truyền thống nơi xa xứ?
Ông Phạm Gia Hậu: Đối với nghệ thuật truyền thống, trong cộng đồng người Việt ở Châu Âu, tất cả các Hội đồng hương, các đơn vị có loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống của Việt Nam được UNESCO công nhận ví dụ như Hội đồng hương Bắc Ninh có dân ca quan họ, Hội đồng hương Nghệ Tĩnh có dân ca ví dặm, Hội đồng hương Thái Nguyên có đàn tính... Khi có được tổ chức chính thống, hoạt động mang tính chất quy tụ thì tất cả đều quan tâm tới văn hóa nghệ thuật truyền thống của quê hương mình. Giai đoạn đầu, chúng tôi thấy rằng để tập hợp, đoàn kết những người yêu văn hóa, văn nghệ cũng như những người ở các vùng miền khác nhau là một điều rất khó; và đối với văn hóa nghệ thuật truyền thống thì điều đó càng khó hơn nữa. Từ tinh thần “màu cờ sắc áo” cho đến tình yêu dành cho nghệ thuật truyền thống của quê hương mình, khi muốn bảo tồn được thì cần sự tập luyện để có thể hát hay hơn, hoạt động tốt hơn, kể cả việc định hướng, hỗ trợ cho các thế hệ thứ hai thứ ba... tất cả những hoạt động đó đều là tự phát của một vài cá nhân hoặc có sự hỗ trợ của một hội đoàn nhỏ nào đó, hay sự thắp lửa của Hội văn hóa nghệ thuật Việt Nam tại Cộng hòa Séc.
 Ông Phạm Gia Hậu (thứ 3 bên trái) làm việc với Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh, chuẩn bị cho Liên hoan nghệ thuật các loại hình văn hóa truyền thống phi vật thể Việt Nam lần thứ hai, dự kiến diễn ra vào ngày 30/8/2025 tại Praha, Cộng hòa Séc |
PV: Nhưng theo tôi được biết thì phong trào văn hóa – văn nghệ trong cộng đồng người Việt ở Châu Âu, đặc biệt là CH Séc vẫn được duy trì rất tốt!
Ông Phạm Gia Hậu: Chúng tôi cũng thấy rõ vai trò trách nhiệm của chúng tôi. Mặc dù có nhiều sự khó khăn, từ những khoảng cách địa lý khó để tập hợp, cho đến việc động viên kịp thời để các cháu thế hệ thứ hai, thứ ba học múa, học hát để tham gia các hoạt động biểu diễn nghệ thuật truyền thống, bởi vì khi các cháu bước vào Đại học và bắt đầu hành trình cuộc sống mới thì sẽ không thể có thời gian để dành cho những việc đó nữa. Việc tìm kiếm, hỗ trợ và mong muốn để các con có chiều sâu về văn hóa truyền thống thì cần sự chung tay của nhiều Hội đoàn chứ không thể chỉ một vài đơn vị nào làm được. Hội Văn hóa Nghệ thuật VN tại CH Séc đã tổ chức Liên hoan các loại hình nghệ thuật truyền thống Việt Nam trên toàn Châu Âu lần thứ nhất, và thời gian tới chúng tôi dự kiến sẽ tổ chức thêm vài hoạt động nữa trong năm nay.
PV: Theo ông, sáng kiến thành lập Trung tâm bảo tồn nghệ thuật biểu diễn truyền thống có ý nghĩa như thế nào đối với sinh hoạt văn hoá văn nghệ của cộng đồng người Việt xa xứ, đặc biệt là thế hệ trẻ?
Ông Phạm Gia Hậu: Khi ra đời Trung tâm bảo tồn nghệ thuật truyền thống, tôi đảm nhận vai trò Phó Giám đốc phụ trách khu vực Châu Âu, hỗ trợ phát triển và kết nối giữa nghệ thuật truyền thống trong nước lan tỏa tới kiều bào tại Châu Âu. Việc này rất ý nghĩa và chúng ta phải làm ngay. Sự ra đời của những Hiệp hội, với sự tham gia của những người đam mê thắp lửa, sự hiện diện của những Nghệ sĩ nhân dân của các loại hình nghệ thuật, đó là sự động viên đối với chúng tôi. Chúng tôi cũng mong muốn gì sự kết nối của chúng tôi sẽ hỗ trợ được nhiều hơn cho hoạt động văn hóa của cộng đồng người Việt ở khu vực Châu Âu nói riêng và các nước nói chung, sẽ tạo nên các hoạt động phong phú, đa dạng, liên tục, không ngưng nghỉ. Chúng ta phải truyền dạy cho hết thế hệ này đến thế hệ khác, và phải thường xuyên thắp lửa để nghệ thuật truyền thống của Việt Nam không bị mai một. Trước sự phát triển của công nghệ 4.0, các loại hình giải trí ngày càng nhiều, các thanh thiếu niên quên dần các loại hình nghệ thuật truyền thống. Chỉ có các bạn trẻ ở những vùng quê của những nghệ thuật truyền thống đó là còn biết, còn yêu nghệ thuật truyền thống của quê hương. Vì vậy, chúng ta phải làm ngay!
 Một tiết mục trong chương trình đón năm mới của Hội người VN tại Hradec Králové 2025 |
PV: Ông có thể chia sẻ tâm huyết của mình khi góp sức vào công việc chung, cùng chung tay đưa nghệ thuật truyền thống trở thành “máu thịt” của những người trẻ? Và trong thời gian tới, tại Châu Âu sẽ có những hoạt động gì để cụ thể hoá những mục đích cũng như phương châm hoạt động của Trung tâm?
Ông Phạm Gia Hậu: Với tư cách là Chủ tịch Hội Văn hóa Nghệ thuật VN tại CH Séc, đồng thời là Trưởng ban Văn hóa Văn nghệ của Liên hiệp Hội người VN tại Châu Âu, tôi thấy cần thiết phải kết nối với các nghệ sĩ gạo cội ở trong nước, tạo điều kiện để hỗ trợ, mở các lớp giảng dạy cho các thế hệ kiều bào ở nước ngoài. Ở Châu Âu, chúng tôi đã triển khai việc này được mấy năm rồi, thông qua các câu lạc bộ dân ca ví dặm, quan họ Bắc Ninh, hát xoan, chèo, và các loại hình khác... Mọi người phải thắp lửa cho các con ngay trong chính gia đình mình, để cả gia đình có thể cùng nhau biểu diễn trên sân khấu. Từ đó, các con hiểu được ý nghĩa của truyền thống quê hương và sẽ trở thành thế hệ tiếp nối. Để các hoạt động có được chiều sâu, chúng ta cần liên tục tổ chức các hoạt động như thế, kéo tất cả mọi người cùng tham gia. Vì vậy, chúng tôi mong muốn có Trung tâm Bảo tồn Nghệ thuật Biểu diễn Truyền thống Việt Nam ra đời, có sự quan tâm của Bộ Văn hóa, của Đảng và Nhà nước Việt Nam, dành một phần kinh phí nhỏ để các nghệ sĩ hoặc các đoàn của các nhà hát ra nước ngoài, truyền dạy cho các con về nghệ thuật truyền thống dân tộc. Khi các con hát được các bài dân ca, cũng là nâng cao khả năng tiếng Việt của các con.
 Tái hiện Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương tại CH Séc |
Theo dự kiến, Hội Văn hóa Nghệ thuật VN tại CH Séc sẽ tổ chức Liên hoan các loại hình nghệ thuật truyền thống của Việt Nam vào ngày 30/8 tới, với mục đích bảo tồn và phát triển các loại hình truyền thống Việt Nam được UNESCO công nhận là di sản của nhân loại, cũng như những loại hình nghệ thuật truyền thống của các vùng miền. Chúng tôi mong muốn sẽ làm phong phú hơn đời sống văn hóa tinh thần và động viên tốt hơn các thế hệ để bảo tồn văn hóa truyền thống Việt Nam. Đây là lần thứ 2 chúng tôi tổ chức sự kiện này, hy vọng sẽ nhận được sự quan tâm và hỗ trợ của các đơn vị, các mạnh thường quân để các nghệ sĩ ở trong nước gắn kết với các thế hệ thứ hai, thứ ba ở Châu Âu, để chúng ta cùng nhau tạo nên một làn sóng, tiếp lửa cho tình yêu với nghệ thuật truyền thống Việt Nam. Đó cũng là bước ngoặt để chúng ta ngày càng làm phong phú hơn các chương trình của cộng đồng. Mong rằng thông điệp của chúng tôi sẽ được lan tỏa mạnh mẽ để chúng ta cùng nhau giữ gìn và phát huy nghệ thuật truyền thống Việt Nam.
PV: Vâng xin cảm ơn ông!