(VOV5) - Chính sách này hướng đến một nền giáo dục bình đẳng, nơi tất cả học sinh, bất kể hoàn cảnh kinh tế gia đình, đều có cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng.
Bắt đầu từ năm học 2025 - 2026, Bộ Chính trị quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên cả nước. Chính sách này có ý nghĩa to lớn, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng, Nhà nước Việt Nam trong phát triển nguồn nhân lực và nâng cao phúc lợi xã hội.
Trong phiên họp ngày 28/2/2025, sau khi Chính phủ báo cáo về khả năng cân đối tài chính nhờ tinh gọn bộ máy, Bộ Chính trị đã quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước.
Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, chính sách này sẽ tác động đến hơn 23 triệu học sinh từ mầm non đến tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông (chưa bao gồm học sinh học tại các trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên). Để miễn học phí, ngân sách nhà nước phải bố trí khoảng 30.000 tỷ đồng mỗi năm (khoảng 1,26 tỷ USD).
 Ảnh minh họa. taichinh.vn |
Bảo đảm quyền tiếp cận giáo dục cho mọi trẻ em
Báo cáo Tóm tắt Giáo dục Việt Nam năm 2022 do Qũy nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) công bố cho thấy vẫn còn một tỷ lệ nhất định trẻ em Việt Nam chưa hoàn thành một số cấp học, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do điều kiện kinh tế gia đình khó khăn. Do vậy, việc miễn học phí sẽ giúp giảm thiểu tình trạng này, tạo cơ hội học tập bình đẳng hơn cho tất cả học sinh. Chính sách này đặc biệt có lợi cho trẻ em ở vùng sâu, vùng xa và các gia đình có thu nhập thấp, nơi tỷ lệ trẻ không đi học cao hơn đáng kể so với khu vực thành thị. Thống kê cho thấy, tỷ lệ trẻ em không đến trường ở các dân tộc thiểu số như Khmer, Mông và một số dân tộc dưới 1 triệu dân cao gấp 4-7 lần so với nhóm Kinh - Hoa, Tày, Thái, Mường, Nùng.
Bà Nông Thị Vui, Hiệu trưởng trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học xã Kiên Mộc (xã biên giới), huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn, cho biết: "Cá nhân tôi thấy việc miễn học phí đóng góp rất lớn vào sự nghiệp giáo dục. Với những địa bàn còn nhiều khó khăn thì chính sách này rất tốt và phù hợp, tạo điều kiện cho các em học sinh được đến trường đầy đủ. Phụ huynh đỡ được chi phí. Với tỉnh Lạng Sơn, chính sách này rất ý nghĩa, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới."
Khi không phải chi trả học phí, phụ huynh có thể dành nhiều nguồn lực hơn để đầu tư vào các nhu cầu giáo dục khác, như: sách vở, thiết bị học tập, các khóa học bổ trợ và phát triển kỹ năng cho con cái, từ đó nâng cao chất lượng học tập và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ. Ông Nông Văn Hoàn, ở huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn, bày tỏ: "Ở đây dù là thị trấn hay trung tâm xã thì bà con chúng tôi thu nhập chủ yếu nhờ làm rừng, làm ruộng theo mùa vụ thôi, cũng cơ bản là đủ nuôi 3 cháu đi học. Đảng, Nhà nước miễn học phí thì quá tốt cho người dân ở vùng miền núi, vùng cao. Bà con chúng tôi bớt đi phần áp lực kinh tế để lo cho các cháu tốt hơn."
Miễn học phí hết bậc trung học phổ thông cũng sẽ tạo điều kiện cho học sinh có điều kiện học tiếp đại học hoặc hòa nhập vào thị trường lao động có tay nghề. Nhất là trong bối cảnh xã hội phát triển đòi hỏi lao động có trình độ cao, kể cả trong lĩnh vực nông nghiệp.
Góp phần xây dựng một xã hội tiến bộ và phát triển bền vững
Chính sách miễn học phí cho học sinh từ tiểu học đến trung học phổ thông công lập không chỉ mang đến lợi ích trực tiếp cho học sinh và gia đình mà còn góp phần xây dựng một xã hội tiến bộ và phát triển bền vững.
Chính sách này hướng đến một nền giáo dục bình đẳng, nơi tất cả học sinh, bất kể hoàn cảnh kinh tế gia đình, đều có cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng. Việc miễn học phí giúp tăng tỷ lệ nhập học, đặc biệt tại những khu vực khó khăn, đồng thời nâng cao mặt bằng giáo dục chung của cả nước. Điều này góp phần xóa nhòa khoảng cách giáo dục giữa các vùng miền. Ngoài ra, điều này còn có ý nghĩa về lâu dài là tạo được nguồn nhân lực có trình độ.
Chủ trương miễn học phí còn thể hiện sự ưu việt của hệ thống chính sách công và an sinh xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng và Nhà nước. Đây cũng là một bước đi quan trọng trong việc hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc, đặc biệt là mục tiêu về giáo dục và giảm bất bình đẳng.
Xây dựng xã hội học tập, cùng với các giải pháp mang tầm chiến lược, trong đó có miễn học phí, thể hiện trách nhiệm của Đảng, Nhà nước đối với việc chăm lo học tập cho thể hệ tương lai của đất nước. Với chính sách này có thể thấy, Đảng và Nhà nước đã rất cố gắng quan tâm tới giáo dục, luôn luôn coi giáo dục là quốc sách hàng đầu.