(VOV5) - "Tôi tự đặt cho mình một nhiệm vụ là làm cho vốn cổ âm nhạc Việt Nam được tiếp cận hiệu quả với khán giả".
Vũ Diệu Thảo đang là Thạc sĩ chuyên ngành đàn tỳ bà, giảng viên khoa Âm nhạc truyền thống, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. 20 năm gắn bó với nơi này, Diệu Thảo đã lao động nghệ thuật âm nhạc miệt mài, cố gắng không ngừng nghỉ để quảng bá âm nhạc dân tộc Việt Nam cả ở trong nước và nước ngoài. Công chúng đã biết đến và gần gũi hơn với cây đàn tỳ bà vì có Diệu Thảo và nhiều nghệ sĩ cùng chí hướng, đam mê và dành tình yêu với cây đàn dân tộc này.
Đặc biệt, năm 2024, Diệu Thảo cho ra mắt album “Bụi phấn” quy tụ gần 100 nghệ sĩ tỳ bà và nghệ sĩ các nhạc cụ dân tộc khác thuộc nhiều thế hệ. Và đến đầu năm mới này, nữ nghệ sĩ xinh đẹp lại gây bất ngờ cho công chúng yêu nhạc bằng 30 MV độc tấu, hòa tấu với nhiều màu sắc âm nhạc khác nhau, kết hợp cả chất liệu dân gian và nhạc hiện đại, mà thú vị nhất là những làn điệu dân gian cổ được làm mới, khiến người nghe thích thú và mong muốn được tìm tòi, khám phá những điều đặc biệt trong âm nhạc dân gian Việt Nam.
 Nghệ sĩ Vũ Diệu Thảo |
BTV Bảo Trang trò chuyện với nghệ sĩ Vũ Diệu Thảo về tình yêu với cây đàn tỳ bà, cũng như về việc thể hiện những làn điệu dân gian cổ trong dự án khủng 30 MV mừng xuân của cô.
Nghe âm thanh chương trình tại đây:
"Tôi rất thích bài “Cô đôi thượng ngàn”. Tôi đã nghe bài này tại nhiều sân khấu, dưới những hình thức hát, múa. Tôi đã ấp ủ khi nào đó có thể được chơi làn điệu này. Tuy nhiên, cây đàn nguyệt là cây đàn chủ đạo để chơi “Cô đôi thượng ngàn” – đó là sự thử thách đối với tôi. Nhưng lại có một lợi thế là cây đàn tỳ bà có thanh âm rất gần gũi, tương đồng với đàn nguyệt. Vì thế tôi đã quyết định sẽ chơi “Cô đôi thượng ngàn” bằng cây đàn tỳ bà, tự tạo ra cho mình một thử thách. Nhưng tôi cũng không làm ngay mà tìm cách làm mới làn điệu đó bằng cách đưa vào đó những ý tưởng độc đáo, sáng tạo để người nghe được thêm một lần thưởng thức “Cô đôi thượng ngàn” với một cách nghe rất khác. Tôi đã nói với nhạc sĩ Nguyễn Tân Châu về ý tưởng đó, những trăn trở và mong muốn của mình. Nhạc sĩ Nguyễn Tân Châu đã đồng hành cùng tôi, làm phần nhạc để tôi có thể chơi đàn tỳ bà trên nền âm thanh đó, kết hợp với EDM. Tôi đã làm đi làm lại, đôi khi cũng lắng lại một chút để xem lựa chọn của mình có chính xác không. Và cuối cùng thì đây là một sản phẩm đã trải qua nhiều suy nghĩ, trăn trở để đưa đến người nghe. Rất may mắn là mọi người đều có phản hồi tích cực – đó là niềm hạnh phúc của tôi và nhạc sĩ Nguyễn Tân Châu.
Tôi đã có quá trình học tập và làm việc tại Học viện âm nhạc quốc gia Việt Nam. Tôi dành một tình yêu vô điều kiện cho âm nhạc cổ truyền, cho những làn điệu ca Huế, cải lương, chèo, hát văn... Khi làm một tác phẩm, tôi luôn trăn trở và dành trọn vẹn suy nghĩ về nó, đến mức đôi khi khó để thoát ra được và bình tâm để chuyển sang một làn điệu khác. Tôi cũng đã tích góp được cho mình số lượng bài bản tương đối nhiều, vì thế mà tình yêu, niềm tự hào ngày càng lớn. Chúng ta có rất nhiều vốn cổ, những làn điệu rất hay mà càng nghe sẽ càng yêu, càng hiểu và càng thấm hơn. Tôi tự đặt cho mình một nhiệm vụ là làm cho vốn cổ âm nhạc Việt Nam được tiếp cận hiệu quả với khán giả. Tôi cố gắng tìm tòi, làm mới trên nền vốn cổ đó để người nghe được thưởng thức những điều không mới với góc nhìn thời đại. Tôi nghĩ đó cũng là một cống hiến nhỏ cho âm nhạc dân tộc Việt Nam. Tôi đã học tập nhiều năm và đến giờ mới đủ tự tin để tiếp tục phát huy những vốn cổ truyền đẹp đẽ đó.
“Tứ quý” là một làn điệu quen thuộc và ai cũng biết, ai cũng yêu. Vậy thì để làm mới làn điệu này kết hợp với EDM cần sự sáng tạo nhiều hơn. Tôi đã sử dụng đúng lòng bản của làn điệu “Tứ quý”, phần còn lại tôi phát triển dựa trên làn diệu đó, hay nói cách khác là phải sáng tác. Nếu không hiểu rõ về làn điệu đó thì sẽ rất khó để phát triển tuyến giai điệu. Đối với nhạc cổ thì không phải dễ dàng để soạn ngón, rồi hòa thanh. Đó thực sự là thử thách, cần phải “lao tâm khổ tứ” với từng nốt nhạc, từng nhịp khuôn và nghe rất kỹ phần EDM của nhạc sĩ để phát triển ngón.
Đối với “Đào liễu”, tôi đã bắt đầu làm từ cách đây 4 năm rưỡi. Tuy nhiên, đã có nhiều bước ngoặt và khó khăn trong quá trình đó. Khi ấy EDM chưa phổ biến với người nghe nhạc nói chung, chưa kể là người chơi đàn tỳ bà trên nền một bài nhạc cổ. Nhạc sĩ Tân Châu khi đó tiếp nhận ý tưởng của tôi cũng không phải dễ dàng như bây giờ. Tôi đã phải đánh ra một giai điệu mình soạn sẵn, rồi nói về tư duy của mình, thảo luận cách mà nhạc sĩ sẽ phát triển. Và rồi cuối cùng thì chúng tôi đã có một phiên bản bao gồm rap và các nhạc cụ đồng hành như trống chèo, đàn nhị. Nhưng rồi tôi vẫn thấy chưa ưng ý, để rồi từ lúc đó vẫn cứ góp nhặt ý tưởng cũng như trăng trở cho bài “Đào liễu”. Cuối cùng tôi quyết định độc tấu, nhưng vẫn hy vọng là sẽ làm một phiên bản “Đào liễu” như ý tưởng ban đầu để cho màu sắc của bài này phong phú hơn nữa.
Tôi đã trăn trở cả một thời gian dài để cho ra mắt hơn 30 MV dịp Tết vừa qua. Hơn 30 MV cùng ra mắt cũng như một sự đơm hoa kết trái, một sự nở rộ. Tôi đã cấp tập sản xuất để kịp cho ra mắt đúng dịp xuân mới. Tôi đã dồn hết cả tâm lực, sức lực, trí lực của mình, gần như vắt kiệt sức, có khi không ngủ để hoàn thành dự án này. Thật may mắn vì tôi đã nhận được sự hậu thuẫn của cả ê-kíp, sự động viên của bạn bè, đồng nghiệp. Trong số đó, có những bản tôi độc tấu nhưng cũng có những bản song tấu, hay có sự tham gia của số lượng lớn các nghệ sỹ cùng tham gia.
Sau dịp Tết nguyên đán, tôi cũng đã lắng lại được một chút rồi lại cấp tập trở lại với công việc và chuẩn bị cho những dự án tiếp theo cho các dịp kỉ niệm của đất nước như ngày giải phóng miền Nam 30/4, ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh 19/5, ngày báo chí cahcs mạng 21/6... Tôi đang có rất nhiều kế hoạch dồn dập và đang trên quá trình để hoàn thiện các sản phẩm này với cách phát triển âm nhạc khá thú vị. Hy vọng sẽ tiếp tục có những món quà âm nhạc đặc sắc gửi đến cho mọi người.