Cuốn sách được nghệ sĩ guitar Phạm Văn Kỳ Thanh (bút hiệu của nhạc sĩ Phạm Mỹ Lộc) hiện sống tại Hoa Kỳ, viết lời tựa.  

Nhờ thiên khiếu, học nhạc viện Việt Nam và Đức, thể lý trời cho (ngón tay khéo léo hơn người), Giáo sư Long đã xây dựng sự nghiệp của mình với tinh thần sáng tạo.

Nhất là Giáo sư Long có một bản lãnh kiên định, đã thực hiện bằng được hoài bão giới thiệu những làn điệu dân ca, dân nhạc với thế giới qua cây đàn guitar, “người bạn đời” của mình.

Chi tiết về cuộc đời đầy ân thưởng và hệ lụy với cây đàn guitar đã được Giáo sư Long tâm sự rất nhiều trong “Hồi ký”. Ở đây tôi chỉ nêu lên những cá tính đặc biệt mà ông có để xây dựng sự nghiệp hoàn hảo với âm nhạc nói chung và cây đàn nói riêng.

Giáo sư Long theo học thầy Tạ Tấn và tốt nghiệp trung cấp bộ môn guitar cổ điển tại Nhạc Viện Hà Nội ở trình độ xuất sắc (1979). Sau đó ông sang Đức học ở đại học Hans Eisler (1985) về guitar cổ điển và sau khi tốt nghiệp ông ở lại học tiếp về soạn nhạc. Như thế, về đàn guitar cổ điển ông có một khả năng vững vàng về kỹ thuật và tinh thần diễn tấu (music interpretation) chính xác những tác phẩm kinh điển của các nhà soạn nhạc trong nhạc sử âm nhạc Tây Phương. Đó là những tác phẩm khó nhất của Bach (như “Chaconne” viết cho violon và do Andres Segovia chuyển soạn cho guitar)…”Concerto Aranjuez” của Joaquin Rodrigo, “Concerto Del Sur” của Manuel M. Ponce “Concerto in D” của Vivaldi và những tác phẩm khác trong chương trình của nhạc viện.

Sau khi tốt nghiệp từ nhạc viện, Giáo sư Long đã tham dự và đoạt được nhiều giải thưởng quốc tế (làm ơn xem chi tiết trong Hồi Ký này). Ở những kỳ thi quốc tế, có nhiều danh cầm từ các quốc gia đến tham dự. Họ tranh đua ở kỹ thuật chơi đàn (technic), cách diễn tác phẩm (music interpretation) theo đúng bản nhạc gốc với ý muốn của tác giả qua những dấu hiệu âm nhạc ghi sẵn như âm lượng, tốc độ, tình cảm….Nhưng điều quan trọng muốn đoạt giải, ứng viên ngoài sự diễn tả chính xác những đòi hỏi của tác giả, họ phải chứng tỏ phong cách riêng của mình khi diễn nhạc nói lên sự đặc biệt của nhạc sử thời kỳ đó. Muốn thỏa mãn những đòi hỏi của tác phẩm, ứng viên phải sửa soạn tâm lý rất vững chãi để vang lên tiếng đàn vừa ở đỉnh cao của kỹ thuật mà không quên diễn tả tình cảm làm rung động người nghe và ban giám khảo.

Đạt những giải thưởng quốc tế khó như thế mà Giáo sư Long đã vượt qua được. Có như thế mới xứng đáng là Bậc Thầy (Maestro) đi dạy đại học, tổ chức các khóa huấn luyện cao cấp về guitar (Master Class). Đặc biệt khi học trò trình diễn những tác phẩm Giáo sư Long viết cho guitar từ những giai điệu dân ca của Việt Nam trước các kỳ thi quốc tế, ông cần thận đã tổ chức Master Class để dạy học trò những kỹ thuật đặc thù do ông nghĩ ra. Đó là một sự sáng tạo hiếm có trong bộ môn guitar.

Tiếng trống của “Núi Rừng Tây Nguyên” (tác phẩm của Giáo sư Long) phải khác với tiếng trống Quân nhạc của Tây Ban Nha (tiếng trống bắt chéo hai dây trầm để bắt chước tiếng Snare Drum trong tác phẩm nổi tiếng “Los Sitos De Zaragoza” do David Moreno chơi). Đầy công phu và sáng tạo. Như thế, khi ngồi ở ghế chấm thi các giải thưởng quốc tế tổ chức ở Berlin, nếu học trò bắt buộc phải chơi một số tác phẩm của Giáo sư Long, ông giữ được công tâm nếu học trò ông đoạt giải. Vì họ đã được ông sửa soạn chu đáo trước khi đi thi.

Sang đến lãnh vực soạn nhạc cho guitar và dàn nhạc. Ông theo học nghiêm chỉnh ngành này tại Đại Học Hans Eisler sau khi tốt nghiệp Thạc Sĩ về guitar ở đây. Rất ít guitarist làm được điều này trừ những danh cầm Francisco Tarrega, Augustin Barrios, Fernando Sor, Giuliani…họ soạn những tác phẩm danh tiếng cho guitar. Riêng Giáo sư Long đã viết “Concerto Núi Rừng Tây Nguyên” cho guitar và dàn nhạc giao hưởng. Với khả năng này ông có thể điều khiển được dàn nhạc giao hưởng như một nhạc trưởng. Đa số các nhà soạn nhạc giao hưởng đều có khả năng chỉ huy dàn nhạc.
Trong cuộc đời lưu lạc ở Việt Nam, Giáo sư Long đã có dịp tiếp cận với những làn điệu dân ca. Ông hiểu thấu đáo thang âm và điệu thức và những đặc thù về ngôn ngữ những địa phương ông đã đi qua. Vì thế khi phụ soạn những giai điệu này cho guitar, đòi hỏi người chơi đàn phải đạt đến trình độ đỉnh cao của kỹ thuật, chưa kể phải mang ra được tâm hồn của người dân địa phương. Những tác phẩm của ông đã được xếp vào bài bản bắt buộc phải trình diễn trong các kỳ thi giải guitar quốc tế như “Bèo dạt mây trôi”, (giai điệu này gần với Bắc Ninh hơn là Thanh Hoá), “Giận thì giận mà thương thì thương (Ví dặm-Hà Tĩnh), “Đi cấy” (Thanh Hoá), “Núi rừng Tây Nguyên” (tác phẩm hoàn toàn do sự sáng tạo của Giáo sư Long mô phỏng âm nhạc Tây Nguyên, trong thời gian ông đi dạy học ở đây)…trong Hồi Ký, độc giả sẽ tìm được những chi tiết về nhạc thuật, nguồn cảm hứng cho mỗi tác phẩm.

Như vậy hoài bão mang dân ca, dân nhạc Việt Nam ra giới thiệu với thế giới qua bộ môn guitar cổ điển của Giáo sư nghệ sĩ, Maestro Đặng Ngọc Long đã đạt được. Một công trình hiếm có và cũng là một niềm hãnh diện cho giới âm nhạc nói chung và giới đam mê guitar cổ điển người Việt Nam nói riêng.