Đây là văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên điều chỉnh việc tham gia của Việt Nam vào tổ chức này, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, vững chắc, lâu dài, ổn định cho việc triển khai lực lượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc (LHQ) của Việt Nam trong bối cảnh mới.

Việt Nam đang hoàn thiện Dự thảo Luật tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Ảnh: chinhphu.vn

Với 5 Chương, 29 Điều, dự thảo Luật quy định chi tiết về triển khai lực lượng Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hoà bình LHQ, bao gồm cả chế độ, chính sách, các quy định về hợp tác quốc tế trong tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình. Việc xây dựng Luật bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất của Luật với hệ thống pháp luật Việt Nam.

Thể chế hóa đường lối đối ngoại của Việt Nam

Từ năm 1996, Việt Nam đã tham gia đóng góp nghĩa vụ tài chính hằng năm cho hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, đồng thời, tổ chức nhiều chuyến khảo sát phái bộ gìn giữ hòa bình LHQ cũng như tại Trụ sở LHQ. Từ năm 2014, Việt Nam bắt đầu cử những sĩ quan đầu tiên và đến nay, đã có 1.100 lượt sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp đi thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình LHQ tại Phái bộ UNMISS (Nam Sudan), Phái bộ MINUSCA (Cộng hòa Trung Phi), Phái bộ UNISFA (khu vực Abyei), Phái bộ EUTM RCA (Phái bộ huấn luyện của Liên minh châu Âu tại Cộng hòa Trung Phi) và Trụ sở Liên hợp quốc.

Về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình LHQ, Việt Nam đã ký kết 10 Bản ghi nhớ (MoU) với các đối tác (chủ yếu là Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ). Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ trong giai đoạn mới của Việt Nam cần một cơ chế, chính sách, hành lang pháp lý đủ mạnh, giúp Việt Nam tham gia tích cực và hiệu quả hơn trong thực hiện nhiệm vụ quốc tế này.

Tại phiên họp Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội diễn ra mới đây, Trung tướng Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội, khẳng định việc xây dựng, ban hành Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc là cần thiết: "Để tiếp tục thể chế hóa đầy đủ đường lối, quy định của Hiến pháp năm 2013, các cam kết quốc tế về tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình LHQ của Việt Nam, khắc phục những hạn chế của quy định hiện hành, nâng cao hiệu quả quản lý, chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ, việc xây dựng, ban hành Luật tham gia gìn giữ hòa bình LHQ là cần thiết, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, vững chắc, lâu dài, ổn định cho việc triển khai lực lượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình LHQ. Đây là Luật có tính chuyên ngành rất cao."

Với Dự thảo Luật tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ, đối tượng áp dụng được mở rộng hơn, không chỉ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng, mà cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước cũng có thể tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ. Ngoài ra, dự thảo Luật còn lồng ghép vấn đề bình đẳng giới, bổ sung nội dung quy định về chế độ, chính sách mang tính ưu tiên, khuyến khích cao đối với lực lượng là nữ giới tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ, thể hiện rõ hơn chính sách của Việt Nam về vấn đề bình đẳng giới.

Tiếp tục khẳng định các cam kết quốc tế của Việt Nam

Là một thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, Việt Nam đã tích cực, chủ động trong việc tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình LHQ.

Hành trình hơn 10 năm tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình LHQ, Việt Nam đã góp phần thực hiện sứ mệnh nhân đạo cao cả, xây dựng hòa bình và phát triển bền vững. Thiếu tướng Phạm Mạnh Thắng, Cục trưởng Cục gìn giữ hòa bình tại Việt Nam, khẳng định: "Dấu ấn quan trọng nhất trong 10 năm qua, chúng ta đi đến đâu đều để lại một ấn tượng rất tốt, tăng cường gắn kết với người dân bản địa, thể hiện tính chuyên môn, chuyên nghiệp cao. Lực lượng gìn giữ hòa bình của Việt Nam không những lan tỏa hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ, mà còn lan tỏa hình ảnh người lính “mũ nồi xanh” đối với người dân địa phương."

Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres từng khẳng định gìn giữ hoà bình là một trụ cột quan trọng trong quan hệ đối tác giữa LHQ và Việt Nam, đồng thời nhấn mạnh những đóng góp nổi bật của các đơn vị và cá nhân làm nhiệm vụ gìn giữ hoà bình của Việt Nam: "Việt Nam luôn là đối tác quan trọng của LHQ. Việt Nam tham gia vào các nhiệm vụ gìn giữ hòa bình của LHQ với vai trò đầu tầu. Việt Nam đã và đang có những đóng góp quan trọng trong việc ủng hộ nền hòa bình bền vững."